Vooraankondiging donateursvergadering

De aankomende donateursvergadering van Stichting Oud Leimuiden Rijnsaterwoude zal plaatsvinden op woensdagavond 10 mei in het Schoolhuis in Rijnsaterwoude. Aansluitend verzorgt Sander Wassing een lezing over het rampjaar 1672. Hieronder al een klein voorproefje…

Het Rampjaar 1672

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden tijdens de zwaarste crisis uit haar bestaan

In de zomer van het jaar 1672 leek de Republiek reddeloos verloren. Een monsterverbond van Frankrijk, Engeland en twee Duitse vorsten namen ons land in de tang. Onder leiding van de Franse koning trok een leger van 130 000 man (in aantallen viermaal zo sterk als haar tegenstander) de Rijn over bij Lobith, de Engelse en Franse vloten bundelden hun krachten en bereidden een landing voor op de kust van Holland. Aan de Staten van Holland werden vredesvoorwaarden gesteld die in feite neerkwamen op totale onderwerping: de regering was radeloos. Toen de Oude Hollandse Waterlinie ternauwernood de opmars van de Fransen kon stuiten, leek de Republiek niet veel later alsnog te imploderen. Er werd een zondebok voor alle tegenslag gezocht en gevonden: de gebroeders De Witt, de leiders van de Republiek, werden op 20 augustus 1672 op beestachtige wijze in Den Haag vermoord. De bevolking was redeloos.

Lange tijd hing de dreiging van het Franse leger als een zwaard van Damocles boven het hoofd van de Hollandse bevolking. Dat gold ook voor de inwoners van Rijnsaterwoude. In de winter van 1672-1673 dreigden de Fransen door te breken over de bevroren waterlinie. Uit het dagboek van een anonieme, Amsterdamse schutter, wordt de ontreddering duidelijk. Eind december gonsde het van de geruchten. Schutters namen polshoogte en troffen ‘…veel volck dat kwam vluchten met wagens en sleden uit Reynsaterwoude, zeggende dat Swammerdam en Bodegraven in brand en al tot asse waren.’

Onder leiding van stadhouder Willem III  (1650-1702) krabbelde de Republiek op en werden de vijanden van het grondgebied verdreven. Hoe lukte het de Republiek om de zwaarste crisis in haar bestaan te boven te komen? Wat waren de gevolgen voor het land op de langere termijn? Welke prijs betaalden de inwoners van Rijnsaterwoude? Deze vragen komen tijdens de lezing aan de orde.